Wat is attar?
Over natuurlijke attars en parfums
Wat is een Attar?
Een echte attar is een parfumolie gemaakt van bloemblaadjes die met behulp van lage hitte en druk in water worden gedestilleerd. Sommige attars bevatten ook exotische houtsoorten, kruiden en harsen. Gedurende een aantal weken wordt de stoom die de geuroliën bevat, opgevangen in een container met milde sandelhoutolie. Daar vermengen de oliën zich totdat het sandelhout volledig verzadigd is met de geur van de bloemen. In de parfumkunst wordt sandelhoutolie of 'fixeermiddel' als 'basis' gebruikt. Het bindt zich met de moleculen van de geuroliën en zorgt ervoor dat hun subtiliteiten zich kunnen ontwikkelen en langer meegaan dan wanneer de bloemenolie alleen zou worden gedragen. Er is hier alchemie aan het werk! Net als een goede wijn verbetert een echte attar op basis van sandelhout met de jaren. Een natuurlijker parfum dan een echte attar kun je niet vinden.
Hoe wordt traditionele Attar gemaakt?
Onze productie brengt de natuurlijke elementen samen: planten, aarde, vuur, water, lucht ... Vóór de daadwerkelijke productie is de eerste stap het oogsten van aromatische plantaardige materialen in wilde of gecultiveerde gebieden (zonder pesticiden of chemische meststoffen). Voor een kleine hoeveelheid Attar zijn tienduizenden bloemblaadjes nodig. Bijvoorbeeld: voor de productie van 10 g pure rozenessentie zijn bijvoorbeeld 50 kilo bloemen nodig!
De bloemblaadjes en andere benodigde plantbestanddelen (tot 160 kilogram) worden in een koperen ketel gegoten - genaamd "deg" - die als ketel fungeert. Vervolgens worden ze gedestilleerd met een bepaalde hoeveelheid water, bij lage temperatuur en druk, om bepaalde kwetsbare aromatische moleculen te behouden. De deg, traditioneel verwarmd boven een houtvuur, is via een bamboepijp, de "chonga", verbonden met een ontvanger, de "bhapka". De bhapka bevat een hoge kwaliteit sandelhoutolie. Deze olie heeft het vermogen om aromatische moleculen op te vangen en te fixeren (die anders zeer vluchtig en vluchtig zouden zijn).
De waterdamp die in de deg wordt geproduceerd, is geladen met aromatische moleculen en komt via de bamboepijp in de bhapka terecht. De bhapka wordt in een tank geplaatst waar het water regelmatig wordt ververst om koel te blijven en de condensatie van deze waterdamp mogelijk te maken. De aldus verzamelde druppeltjes aromatische oliën vermengen zich met sandelhoutolie. Dankzij de lange ervaring van de attarfabrikanten kunnen ze tijdens destillaties minutieus lage temperaturen en drukken controleren en handhaven. Deze parameters zijn essentieel om de meest kwetsbare en subtiele aromatische moleculen te behouden. Deze zouden worden vernietigd met een conventioneel destillatieproces zoals dat wordt gebruikt voor etherische oliën. Het destillatieproces duurt ongeveer 4 uur en wordt verschillende keren herhaald, gedurende minimaal 2 weken, zodat de ontvangende olie verzadigd is met aromatische moleculen. De destillaties kunnen enkele maanden duren, zoals bijvoorbeeld bij de Attar Hina, die veel componenten vereist en verschillende productiestappen vereist. Het bloemenwater (hydrolaat) dat in de recipiënt aanwezig is, wordt na nachtelijk decanteren teruggewonnen en vervangen in de deg. Het bloemenwater brengt subtiele aroma's aan de nieuwe partij vers geplukte bloemblaadjes. Na deze verschillende destillatiestappen wordt de inhoud van de ontvanger (olie en aromatische moleculen) zorgvuldig opgeslagen om de decantatie te verfijnen en alleen de kostbare parfumolie over te houden.
Geschiedenis van Attar
DE EERSTE SPOREN Het woord attar, Kunst, Ittar of andere, is van Arabische oorsprong en betekent "geur". Dit woord zou zelf zijn afgeleid van het woord sugandha, wat "aromatisch" betekent. Sinds mensenheugenis produceert India veel grondstoffen voor de parfumerie en heeft het een intieme en diepe relatie met geuren, of het nu gaat om wierook, specerijen, bloemenslingers, aromatische oliën of parfums. De kunst van de Indiase parfumerie zou minstens zo oud zijn als de beschaving van de Indusvallei. De archeologische opgravingen van de ruïnes van Harappa en Mohenjo-Daro (gelegen in het huidige Pakistan) hebben met name de distillatieapparatuur voor geparfumeerde olie vernieuwd die meer dan 5000 jaar oud is. De historische sporen die verband houden met de kunst van het distilleren van de Attar zijn echter zeldzaam. De welvarende regio van Noord-India was inderdaad onderhevig aan talloze conflicten of invasies, en nieuwkomers probeerden de sporen van de vorige uit te wissen.
DE MUGHAL-INvloed
In 1526 versloeg Babur, een Turks-Mughal-prins die afstamde van Genghis Khan, de sultan van Delhi en stichtte het Mogol-rijk, dat drie eeuwen duurde. De Grand Moghol Akbar huldigt een originele artistieke stijl in, een synthese van de Perzische cultuur en Indiase tradities, die alle gebieden raakt: muziek, architectuur, schilderkunst, poëzie en... parfums. Onder zijn bewind vindt de eerste distillatie van rozenolie plaats. De Mughal-elite waardeerde de Attar enorm. De prinsen hadden een zekere voorkeur voor Oud Attar (Agarwood Attar), ontwikkeld in Assam. In Ain-e-akbari, een compilatie over de regering van keizer Akbar, wordt vermeld dat hij de Attar dagelijks gebruikte. Evenzo was het bad van een Mogul-prinses onvolledig zonder Attar.
MAHARAJAS & ATTAR De Maharadja's waren de monarchen van het Rajput-volk, dat zich in de 5e eeuw in Rajasthan vestigde. Ze werden steunpilaren van het Indiase rijk onder de Mongolen en vervolgens onder de Britten. Hun verfijning heeft bewonderaars van het Oosten al lang gefascineerd. Religieuze en tijdelijke leiders, de incarnatie van de Indianen, cultiveerden het esthetiek op alle gebieden, van architectuur tot muziek, van sieraden tot theater, dans en natuurlijk de kunst van het parfumeren. De Attar was een van de juwelen van het Rajput-vakmanschap. De aristocratie, vooral de maharadja's en maharani's (hun vrouwen) waren er bijzonder dol op en gebruikten ze op verschillende manieren, allereerst natuurlijk om zichzelf te parfumeren: een paar druppels achter het oor , in het haar, en ook op hun kleding; maar ook om te profiteren van bepaalde eigenschappen van de Attars: ze parfumeerden hun bed en hun sluiers met vetiver omdat het een gevoel van frisheid geeft (de hitte kan overweldigend zijn in Noord-India). De Attars stonden ook in de schijnwerpers op de vele festivals die in de paleizen van de maharadja's werden gehouden: de pracht die zich daar ontvouwde ging gepaard met een festival van geuren.
ATTAR IN DE INDISCHE LITERATUUR Een groot aantal verwijzingen naar parfums zijn aanwezig in de Sanskrietliteratuur, zoals in de Brhatsamhita, een encyclopedie geschreven in de 6e eeuw na Christus. JC van Varahamihira. Ze werden vooral gebruikt voor religieuze rituelen. De oudste distillaties van Attars worden vermeld in de Charaka Samhita, een Ayurvedische naslagwerk. De Harshacharita, geschreven in de 7e eeuw na Christus, vermeldt het gebruik van olie geparfumeerd met agarhout. Deze Attars, beschouwd als heilige parfums, werden voornamelijk gebruikt voor de zalving, tijdens toewijdingsoorlogen en andere religieuze praktijken. Een meer therapeutisch doel werd later ingehuldigd door Avicenna, een grote Perzische filosoof en arts uit de tiende eeuw. In een ander register, dat van de poëtische en romantische literatuur, wordt de Attar ook meerdere malen genoemd. Grote dichters, zoals de legendarische Mirza Ghalib (18e eeuw), genoten en gebruikten deze geur. Tijdens ontmoetingen met zijn geliefde wreef hij zijn handen en gezicht met de Attar Hina.
EEN TRADITIE VERBONDEN AAN EEN REGIO
Volgens de legende werden de eerste Attars gemaakt in de regio Kannauj (Uttar Pradesh), ooit bekend als Harsha Vardhan. De asceten die in het bos woonden, gebruikten bepaalde kruiden en aromatische wortels die ze in de winter in hun vuur verbrandden. Herders die in deze regio hun schapen lieten grazen, rookten en genoten van de geuren die nog lang in het verbrande hout doordrongen, lang nadat de asceten de plaats hadden verlaten. Het ding verspreidde zich en een aantal ondernemende mensen gingen op zoek naar deze aromatische planten. De experimenten op de Attar begonnen toen, de eersten waren Rose en Hina. Destijds, en tot voor kort, reisden de ambachtslieden van de Attar (nog steeds) met hun graad door heel India. Ze bewogen zich afhankelijk van de bloei van de verschillende bloemen, om ter plekke het kostbare parfum te produceren. Dit specifieke destillatieproces is in de loop van de tijd verfijnd, terwijl het traditionele materiaal vrijwel onveranderd is gebleven. De knowhow en de geheimen die verband houden met de vervaardiging van de Attar zijn van generatie op generatie doorgegeven in de families van parfumeurs, vanaf die voorouderlijke tijd tot vandaag.
